In de rijk geschakeerde Collecties NMI bevinden zich enkele belangrijke handgeschreven bronnen met muziek voor luit. Ook van het Princess An's Lute Book werd lange tijd aangenomen dat het een handschrift met luitmuziek betrof. Dit afschrift of manuscript-kopie werd in 1919 door Daniël François Scheurleer, één van de grondleggers van de Collecties NMI, bij het antiquariaat van Otto Haas in Londen aangekocht.

Bekijk het Princess An's Lute Book (PDF, 85MB)


In zijn catalogus beschrijft Scheurleer: ‘Handschrift van 152 bladzijden voor luit-muziek. Was eertijds het eigendom van ‘Princess Anna', oudste dochter van Georg II en de vrouw van Stadhouder Willem IV'. Op het schutblad van het manuscript staat geschreven: ‘This curious M.S. was Princes An's lute Book presented to W.m Shield by his friend James Smith.' Shield (1748-1829) was er zich niet van bewust dat de tabulatuur niet voor luit, maar voor gitaar bedoeld was en sindsdien is de verkeerde benaming blijven voortbestaan. In Répertoire international des sources musicales (RISM B VII: Handschriftlich überlieferte Lauten- und Gitarrentabulaturen des 15. bis 18. Jahrhunderts, 1978) heeft Wolfgang Boetticher het werk echter terecht als gitaartabulatuur benoemd en het handschrift gedateerd midden 18e eeuw.

Anne, Queen of Great Britain, Michael Dahl, 1705, National Portrait Gallery, LondenAnne, Queen of Great Britain, schilderij van Michael Dahl, 1705, National Portrait Gallery, Londen


Historisch onderzoek door Monica Hall zorgde in 2010 voor nieuw licht op het manuscript. In haar artikel ‘Princess An's Lute book and related English sources of music for the 5-course guitar' (PDF, 8,9MB) gepubliceerd in The Consort (Vol. 66, 2010), toonde zij aan dat het toebehoorde aan een eerdere ‘Princess Anne', namelijk de jongere dochter van James II, die als 'Queen Anne' in 1704 de Britse troon besteeg. Daarmee is de datering van het boek aanzienlijk vroeger komen te liggen, tussen 1693 en 1704.

Naast het omvangrijke en zorgvuldig gekopieerde Princess An's Lute Book wordt in het artikel ook een andere Engelse bron besproken, het Ms. Collection Privée Anonyme. Uit dit goed leesbare afschrift blijkt dat veel stukken van Engelse of Schotse herkomst zijn, speciaal geschreven voor de laat 17e eeuwse gitaar. Ook is door Hall aangetoond dat de bundel arrangementen van muziek van Henry Purcell, van John Playford's country dances (waarvan in de Collecties NMI verschillende originele uitgaven zitten) en stukken van Robert de Visée, Frans gitarist en luitist, bevat.

Monica Hall vermoedt dat verder onderzoek in de beide handschriften zal aantonen dat er onder de nog niet geïdentificeerde werken ook een aantal Franse en Italiaanse (dans)stukken zullen voorkomen.